- جوان‌های ورزشکار موجب سربلندی ایران هستند/ ملت را شاد کردید، از همه شما صمیمانه تشکر می‌کنم
- ماهوارهبر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا میسازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403 چگونه با بانک مواجه شویم
راهکار‌هایی برای ارتقای اقتصاد خانواده ایرانی
در بسیاری از کشور‌های پیشرفته، در مدارس به کودکان اقتصاد یاد می‌دهند تا وقتی بزرگ شدند و دست به فعالیت‌های اقتصادی زدند، با مشکل مواجه نشوند
در بسیاری از کشور‌های پیشرفته، در مدارس به کودکان اقتصاد یاد می‌دهند تا وقتی بزرگ شدند و دست به فعالیت‌های اقتصادی زدند، با مشکل مواجه نشوند. آموزش علم اقتصاد در مدارس ایران به دوران دبیرستان، آن هم تنها در رشته‌ی انسانی و به یک کتاب کوچک محدود می‌شود. به همین خاطر اگر کسی بخواهد وارد فعالیت‌های اقتصادی شود، باید خود باید قواعد علم اقتصاد را بیاموزد. در این یادداشت برای پاسخ به این نیاز، به آموزش تعامل با بانک پرداخته شده است. بانک در حقیقت یک واسطه‌ی مالی است؛ یعنی پس‌انداز مردم را جمع‌کرده و به دست تولیدکننده می‌رساند تا بتواند این پس‌انداز‌ها را در تولید به کار گیرد. از آن طرف هم بخشی از سودِ ناشی از تولید را از وام‌گیرنده‌ها دریافت کرده و به سپرده‌گذار می‌دهد. در این میان، خود نیز کارمزد دریافت می‌کند.
سود واقعی را محاسبه کنید!
بانک که در حقیقت وظیفه‌اش همین واسطه شدن بین وام‌دهنده (سپرده‌گذار) و وام‌گیرنده (تولیدکننده) است، از پیش سودی که بدست خواهد آمد را تخمین زده و به وام‌دهنده اعلام می‌کند. در ادبیات غربی به این سود، نرخ بهره گفته می‌شود و در بانک‌داری اسلامی آن را سودِ علی‌الحساب می‌نامند. حالا ما که قرار است پولمان را در بانک بگذاریم، از کجا باید بفهمیم که این سودی که بانک می‌گوید معقول و خوب است؟ باید بدانیم که بینِ سود واقعی و سود اسمی تفاوت است. سود اسمی همان سودی است که بانک رسماً اعلام می‌کند که در ازای سپرده‌گذاری به ما می‌دهد؛ مثلاً اعلام می‌کند ۱۵درصد سود علی‌الحساب خواهد داد. اما آیا این ۱۵درصد، واقعاً ۱۵درصد است؟! این بستگی دارد به نرخ تورمی که در اقتصاد وجود دارد. یعنی اگر مثلاً ما ۲۰ میلیون تومان پول خود را در بانک بگذاریم به این امید که ۱۵درصد سود سالانه بگیریم، ولی طی این یک سال، تورم در اقتصاد ۲۰درصد باشد، این به آن معناست که عملاً نه تنها ما سودی از بانک نگرفته‌ایم، بلکه ۵درصد زیان نیز کرده‌ایم. چون ابتدای سال میزانِ خریدی که با آن ۲۰ میلیون می‌توانستیم انجام دهیم، ۵درصد بیشتر از میزان خریدی است که انتهای سال می‌توانیم با آن ۲۰ میلیون بعلاوه‌ی ۱۵درصد سودش انجام بدهیم. در حقیقت سودِ واقعی مساوی است با سودِ اسمی، منهای تورم. یعنی اگر سودی که بانک اعلام می‌کند ۱۵درصد است، ولی تورم ۲۰درصد است، در حقیقت سود واقعی ۵-درصد است. به یک معنا شاید بتوان گفت: این ۵درصد حتی دیگر قرض‌الحسنه هم نیست و مصداق صدقه است که در اسلام کراهت دارد. پس از طرفی وقتی قرار است پولی را در بانک بگذاریم، باید به سود واقعی بانک توجه کنیم و ببینیم آیا آن سودِ واقعی مطابق با واقعیات اقتصاد ایران هست، یا در حقیقت قرار است وام‌گیرنده در اقتصاد سودِ خوبی به جیب بزند (چون وقتی تورم است، تولیدکننده هم کالاهایش را گران‌تر می‌فروشد و سود خوبی عایدش می‌شود)، ولی حق وام‌دهنده را به او پرداخت نکند، بلکه حتی به او ضرر هم برساند؟! از طرف دیگر، اگر کسی قرار است وام بگیرد هم باید مراقب باشد و با محاسبه‌ی سود واقعی ببیند اصلاً آیا در صورت وام گرفتن، می‌تواند با این پول، سودی کسب کند که هم چیزی برای خودش بماند و هم بتواند وام را بازپرداخت کند، یا خیر. اگر جواب خیر است، نباید اقدام به گرفتنِ وام کند.
ریسک را خودتان مدیریت کنید
برخی افراد به طمع سودِ بیشتر، پول خود را در موسسات اعتباری می‌گذارند، نه در بانک‌ها. موسسات اعتباری هم، چون به قوانین بانک مرکزی مقید نیستند و نباید مقداری از سپرده‌ها را به عنوان نسبت سپرده‌ی قانونی، نزد بانک مرکزی بگذارند، این امکان را دارند که سودِ بیشتر بدهند. ولی از طرفی، چون تحت نظارت دقیق بانک مرکزی فعالیت نمی‌کنند، ریست سپرده‌گذاری در آن‌ها بالاست و ممکن است در بخش‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که نتوانند آن سود‌های کلان را بدهند و ورشکست شوند. در کشور‌های توسعه یافته، در بسیاری از موارد بانک مرکزی در اوقات ورشکستگی به کمک این موسسات نمی‌آید و سپرده‌گذاران باید خود جورِ طمع خود را بکشند. چرا که در حقیقت وقتی موسسه‌ای ورشکسته می‌شود و بانک مرکزی، برای کمک به این موسسه پول چاپ می‌کند این اتفاق باعث بروز تورم می‌شود و تورم در حقیقت مالیات گرفتنِ دولت از اقشار مستضعف است. چون در شرایط تورمی آن‌ها که مستضعف هستند یا درآمد ثابت دارند، بیش از همه آسیب می‌بینند. خب، با این وجود چرا باید جورِ کسانی ریسک خود را مدیریت نکردند و به طمع سود بیشتر، سپرده‌ی خود را در موسسات مالی و اعتباری گذاشتند، را مردم (آن هم اقشار مستضعف) پرداخت کنند؟! مگر روزی که این افراد سودِ خوبی از موسسات دریافت می‌کردند، بخشی از آن را به دولت یا اقشار مستضعف می‌دادند که حالا وقتی موسسات ورشکسته می‌شوند، آن‌ها انتظار دارند دولت در جیب اقشار مستضعف دست ببرد و از آن محل، پول این‌ها را بازپرداخت کند؟!
محاسبه کنید
در مجموع، وقتی می‌خواهید با بانک تعامل داشته باشید (پولتان را در بانک بگذارید یا از آن وام بگیرید)، باید به دقت چند چیز را محاسبه کنید. اولین چیز، محاسبه‌ی سود اسمی است. یعنی اگر سپرده‌گذار هستید ببینید چه قدر قرار است به شما سود بدهند و اگر وام‌گیرنده هستید، ببینید دقیقاً قرار است چه مقدار بازپرداخت کنید. سپس باید سود واقعی را محاسبه کنید و ببینید بر اساس این سودِ واقعی (که ما به التفاوت سود اسمی و تورم است)، آیا تعامل با بانک می‌صرفد یا خیر. برای این کار، آشنایی با مفهوم تورم و عوامل موثر بر تغییر آن لازم است که خود به یادداشتی جداگانه نیاز دارد. در ادامه نیز باید اعتبار بانک یا موسسه‌ی مورد نظر را سنجیده و ببینید آیا ریسک کردن و سپرده‌گذاری در این موسسه به سود بالایی که قرار است بدهد، می‌ارزد یا خیر. با این محاسبات می‌توان تعامل اقتصادی خوبی با بانک داشت و متضرر نشد.
سود واقعی را محاسبه کنید!
بانک که در حقیقت وظیفه‌اش همین واسطه شدن بین وام‌دهنده (سپرده‌گذار) و وام‌گیرنده (تولیدکننده) است، از پیش سودی که بدست خواهد آمد را تخمین زده و به وام‌دهنده اعلام می‌کند. در ادبیات غربی به این سود، نرخ بهره گفته می‌شود و در بانک‌داری اسلامی آن را سودِ علی‌الحساب می‌نامند. حالا ما که قرار است پولمان را در بانک بگذاریم، از کجا باید بفهمیم که این سودی که بانک می‌گوید معقول و خوب است؟ باید بدانیم که بینِ سود واقعی و سود اسمی تفاوت است. سود اسمی همان سودی است که بانک رسماً اعلام می‌کند که در ازای سپرده‌گذاری به ما می‌دهد؛ مثلاً اعلام می‌کند ۱۵درصد سود علی‌الحساب خواهد داد. اما آیا این ۱۵درصد، واقعاً ۱۵درصد است؟! این بستگی دارد به نرخ تورمی که در اقتصاد وجود دارد. یعنی اگر مثلاً ما ۲۰ میلیون تومان پول خود را در بانک بگذاریم به این امید که ۱۵درصد سود سالانه بگیریم، ولی طی این یک سال، تورم در اقتصاد ۲۰درصد باشد، این به آن معناست که عملاً نه تنها ما سودی از بانک نگرفته‌ایم، بلکه ۵درصد زیان نیز کرده‌ایم. چون ابتدای سال میزانِ خریدی که با آن ۲۰ میلیون می‌توانستیم انجام دهیم، ۵درصد بیشتر از میزان خریدی است که انتهای سال می‌توانیم با آن ۲۰ میلیون بعلاوه‌ی ۱۵درصد سودش انجام بدهیم. در حقیقت سودِ واقعی مساوی است با سودِ اسمی، منهای تورم. یعنی اگر سودی که بانک اعلام می‌کند ۱۵درصد است، ولی تورم ۲۰درصد است، در حقیقت سود واقعی ۵-درصد است. به یک معنا شاید بتوان گفت: این ۵درصد حتی دیگر قرض‌الحسنه هم نیست و مصداق صدقه است که در اسلام کراهت دارد. پس از طرفی وقتی قرار است پولی را در بانک بگذاریم، باید به سود واقعی بانک توجه کنیم و ببینیم آیا آن سودِ واقعی مطابق با واقعیات اقتصاد ایران هست، یا در حقیقت قرار است وام‌گیرنده در اقتصاد سودِ خوبی به جیب بزند (چون وقتی تورم است، تولیدکننده هم کالاهایش را گران‌تر می‌فروشد و سود خوبی عایدش می‌شود)، ولی حق وام‌دهنده را به او پرداخت نکند، بلکه حتی به او ضرر هم برساند؟! از طرف دیگر، اگر کسی قرار است وام بگیرد هم باید مراقب باشد و با محاسبه‌ی سود واقعی ببیند اصلاً آیا در صورت وام گرفتن، می‌تواند با این پول، سودی کسب کند که هم چیزی برای خودش بماند و هم بتواند وام را بازپرداخت کند، یا خیر. اگر جواب خیر است، نباید اقدام به گرفتنِ وام کند.
ریسک را خودتان مدیریت کنید
برخی افراد به طمع سودِ بیشتر، پول خود را در موسسات اعتباری می‌گذارند، نه در بانک‌ها. موسسات اعتباری هم، چون به قوانین بانک مرکزی مقید نیستند و نباید مقداری از سپرده‌ها را به عنوان نسبت سپرده‌ی قانونی، نزد بانک مرکزی بگذارند، این امکان را دارند که سودِ بیشتر بدهند. ولی از طرفی، چون تحت نظارت دقیق بانک مرکزی فعالیت نمی‌کنند، ریست سپرده‌گذاری در آن‌ها بالاست و ممکن است در بخش‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که نتوانند آن سود‌های کلان را بدهند و ورشکست شوند. در کشور‌های توسعه یافته، در بسیاری از موارد بانک مرکزی در اوقات ورشکستگی به کمک این موسسات نمی‌آید و سپرده‌گذاران باید خود جورِ طمع خود را بکشند. چرا که در حقیقت وقتی موسسه‌ای ورشکسته می‌شود و بانک مرکزی، برای کمک به این موسسه پول چاپ می‌کند این اتفاق باعث بروز تورم می‌شود و تورم در حقیقت مالیات گرفتنِ دولت از اقشار مستضعف است. چون در شرایط تورمی آن‌ها که مستضعف هستند یا درآمد ثابت دارند، بیش از همه آسیب می‌بینند. خب، با این وجود چرا باید جورِ کسانی ریسک خود را مدیریت نکردند و به طمع سود بیشتر، سپرده‌ی خود را در موسسات مالی و اعتباری گذاشتند، را مردم (آن هم اقشار مستضعف) پرداخت کنند؟! مگر روزی که این افراد سودِ خوبی از موسسات دریافت می‌کردند، بخشی از آن را به دولت یا اقشار مستضعف می‌دادند که حالا وقتی موسسات ورشکسته می‌شوند، آن‌ها انتظار دارند دولت در جیب اقشار مستضعف دست ببرد و از آن محل، پول این‌ها را بازپرداخت کند؟!
محاسبه کنید
در مجموع، وقتی می‌خواهید با بانک تعامل داشته باشید (پولتان را در بانک بگذارید یا از آن وام بگیرید)، باید به دقت چند چیز را محاسبه کنید. اولین چیز، محاسبه‌ی سود اسمی است. یعنی اگر سپرده‌گذار هستید ببینید چه قدر قرار است به شما سود بدهند و اگر وام‌گیرنده هستید، ببینید دقیقاً قرار است چه مقدار بازپرداخت کنید. سپس باید سود واقعی را محاسبه کنید و ببینید بر اساس این سودِ واقعی (که ما به التفاوت سود اسمی و تورم است)، آیا تعامل با بانک می‌صرفد یا خیر. برای این کار، آشنایی با مفهوم تورم و عوامل موثر بر تغییر آن لازم است که خود به یادداشتی جداگانه نیاز دارد. در ادامه نیز باید اعتبار بانک یا موسسه‌ی مورد نظر را سنجیده و ببینید آیا ریسک کردن و سپرده‌گذاری در این موسسه به سود بالایی که قرار است بدهد، می‌ارزد یا خیر. با این محاسبات می‌توان تعامل اقتصادی خوبی با بانک داشت و متضرر نشد.
منبع: سایت رهنما
اشتراک گذاری:
ارسال نظرات